Inspanningen en resultaten koers en kwaliteitsagenda

In 2018 hebben wij onze kwaliteitsagenda 2019-2022 Met Trots, Vertrouwen en Lef … Klaar voor de Toekomst opgesteld en onze ambities in relatie tot drie speerpunten – arbeidsmarkt van morgen, gelijke kansen, kwetsbare jongeren – geformuleerd. Om te ontwikkelen op de drie genoemde speerpunten hebben we tien maatregelen opgesteld. In bijlage 1 verantwoorden we ons uitgebreid over de uitvoer van de maatregelen en de resultaten die wij hebben geboekt met de uitvoer van de kwaliteitsagenda.

De wereld om ons heen is veranderd

In de vier jaar waarin wij de kwaliteitsagenda tot uitvoer hebben gebracht, hebben we de wereld om ons heen zien veranderen. Er is toenemende krapte op de arbeidsmarkt - in steeds meer sectoren is een tekort aan (gekwalificeerd) personeel. Bedrijven krijgen vacatures moeilijk vervuld, wachttijden voor diensten nemen toe en soms zien bedrijven zich genoodzaakt (deels) te sluiten.

Als keerzijde van deze krapte zien we dat de waardering van het middelbaar beroepsonderwijs sterk groeit. Mbo-studenten worden steeds waardevoller voor de samenleving en zijn cruciaal voor het goed functioneren daarvan. We zien onze studenten trotser worden en stimuleren hen met onder meer een aanbod van skills wedstrijden om ook vol trots hun vakmanschap aan de buitenwereld te tonen.

Klimaatveranderingen versterken de noodzaak van energietransitie. Dit betekent innoveren en ontwikkelen van nieuwe technieken en bijscholen van medewerkers van bedrijven, maar ook zij-instromers zijn hard nodig. We zien de vraag naar onderwijs (bijscholing) voor volwassenen toenemen en spelen in op deze vraag met maatwerktrajecten.

We zien dat een groep mensen niet (volledig) participeert in de samenleving en arbeidsmarkt, terwijl de arbeidsmarkt en samenleving hen juist hard nodig hebben als arbeidskracht en als participerend burger. Met werkleertrajecten begeleiden we volwassenen in een kwetsbare positie naar participatie op de arbeidsmarkt.

Er is toenemende armoede onder groepen van de bevolking, iets dat ook in onze school merkbaar en zichtbaar wordt. Vanuit onze maatschappelijke opdracht van gelijke kansen voor iedereen zoeken we naar mogelijkheden om studenten hierbij zo veel mogelijk te steunen. Dit kan heel concreet zijn in de vorm van Menstruatie Uitgifte Punten of aanbieden van 2^e hands producten in onze PlugIn-winkel, of in de vorm van begeleiding zoals het geven van informatie over financiële tegemoetkoming en ondersteuning vanuit schoolmaatschappelijk werk.

Een grote groep jongeren maakt zich in toenemende mate zorgen over de toekomst in het algemeen (klimaat, oorlogen, discriminatie) of over hun eigen toekomst (armoede, woonruimte, eenzaamheid): het welzijn van onze jongeren staat onder druk. Hiermee ontbreekt een cruciale voorwaarde voor leren en ontwikkelen.
Het welzijn van studenten is een complex begrip, het is divers en persoonlijk, en daarmee een lastig aan te pakken vraagstuk. Het vraagt naast integrale aandacht voor het leer- en ontwikkelklimaat voor studenten ook aandacht en alertheid van iedere professional voor iedere individuele student. In onze begeleiding van studenten wordt hier extra aandacht aan besteed.

Deze veranderingen vragen van ons als onderwijsinstelling met een maatschappelijke en regionale opdracht (re)actie. Onze kwaliteitsagenda heeft ertoe bijgedragen, door het passend inzetten van de voorgenomen maatregelen, dat we actuele vraagstukken van de regio samen met onze regionale partners oppakken en helpen verlichten.

Waar zijn we het meest trots op?

Als regionaal opleidingsinstituut betekenen we steeds meer voor groepen (volwassenen en jongeren) in een kwetsbare positie. We hebben onze positie in de regio verstevigd tot een netwerk aan contacten in het sociaal domein en werken intensief samen met de werkleerbedrijven in de drie steden uit de stedendriehoek. Op de overlegtafels in het sociaal domein wordt het belang van het verkrijgen van een startkwalificatie voor iedere burger besproken. We merken dat onze partners in het sociaal domein dit steeds meer (h)erkennen als onze gezamenlijke opdracht. Samen met gemeentelijke instellingen en werkleerbedrijven verzorgen we speciale intake van groepen (jong) volwassenen in kwetsbare positie en samen met werkleerbedrijven bieden we hen maatwerktrajecten richting een diploma of certificaat. Voorbeelden van zulke trajecten zijn: Praktijkleren met de praktijkverklaring, Kleurrijk zorgen of het project TINT.

Een tweede punt waar we trots op zijn, is de Aventus-brede ontwikkeling van hybride onderwijs. Er zijn tal van initiatieven waarin opleidingsteams samen met het bedrijfsleven en instellingen levensechte opdrachten en innovatieve trajecten voor studenten ontwikkelen en hen daarmee enthousiasmeren en voorbereiden op de arbeidsmarkt van morgen. Hybride onderwijs bestaat in veel verschillende vormen, waaronder;

• In co-creatie met bedrijven, instellingen of werkleerbedrijven ontwikkelen van leerroutes en lesprogramma’s;

• Uitvoeren van levensechte, door bedrijven en instellingen aangedragen, opdrachten door studenten;

• Het samen met het bedrijf of instelling (gastlessen) verzorgen van onderwijs bij ons op school of het verzorgen van onderwijs op een hub of praktijkruimte bij een bedrijf.

Studenten, docenten en bedrijven zijn enthousiast over deze verwevenheid van ons onderwijs met de praktijk. Studenten zijn meer gemotiveerd, worden gestimuleerd tot nieuwsgierigheid die hen stuurt in hun leerroute en ontwikkelen actuele kennis en vaardigheden. Bedrijven krijgen via de levensechte opdrachten voor studenten (soms heel verrassende en creatieve) oplossingen voor vraagstukken uit de alledaagse praktijk en maken kennis met toekomstige medewerkers. Docenten waarderen de contacten met de nieuwste ontwikkelingen in de praktijk en worden gestimuleerd zich te blijven ontwikkelen.

Trost zijn we ook op onze medewerkers die onze onderwijsvisie in de afgelopen jaren hebben geïnternaliseerd en onderdeel hebben gemaakt van hun dagelijks denken en doen. Voor de uitvoer van de maatregelen van onze kwaliteitsagenda is onze, in 2018 geactualiseerde, onderwijsvisie van groot belang. Het geeft richting aan de wijze waarop we ons onderwijs en daarmee onze studenten willen ontwikkelen: wendbaar, innovatief, arbeidsmarktrelevant, gepersonaliseerd met toenemende regie voor studenten over hun eigen ontwikkeling.

Onze onderwijsvisie zorgt voor de inhoudelijke verbinding tussen de verschillende maatregelen op de kwaliteitsagenda. Het zijn onze onderwijsprofessionals die in de praktijk vormgeven aan ons onderwijs en de opleiding van onze studenten. Zij doen dit samen met de professionals van de centrale diensten. Onze onderwijsvisie is, door de gemeenschappelijke ambities en taal, een belangrijke katalysator gebleken in de onderlinge verbinding van ‘het onderwijs’ met ‘de diensten’.

In de realisatie van de maatregelen en onderwijsvisie zijn er verschillen tussen sectoren en tussen opleidingsteams. Dit is niet erg, want de verschillen zijn vaak het gevolg van specifieke antwoorden op branche specifieke vraagstukken of van de ontwikkelingsfase waarin een opleidingsteam zich bevindt. Door deze verschillen heen zien wij dat onze onderwijsvisie richtinggevend is voor de innovaties en ontwikkelingen die de teams in gang zetten.

Wat is ons tegen gevallen?

Het is tot onze spijt niet gelukt om de toename van ongediplomeerde uitstroom van studenten te voorkomen.

De periode van de beperkende corona-maatregelen heeft duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar (groepen) studenten zijn wanneer de omstandigheden om te leren en ontwikkelen niet optimaal zijn. We hebben gemerkt dat sommige studenten na de coronamaatregelen lastig ‘terug in de schoolbanken’ kwamen en daarbij moeilijk bereikbaar waren. Opleidingsteams hebben veel aandacht voor voortijdig schoolverlaten en de voortekenen daarvan zoals absentie en zetten veel maatregelen in gericht op preventie zoals bijvoorbeeld LOB en een sluitend netwerk om de student.

• *Bron: DUO site MBO factsheet VSV schooljaar 2021-2022 (data per 11 april 2023)

We zien mogelijkheden om de begeleiding van de student te versterken en doen dit vanuit het project Samen Begeleiden en vanuit het onderzoek Samen Sterk(er) voor generatie Z. Kernpunt van de aanpak is Samen: Meer samen als professionals (docent, studieloopbaanbegeleider, begeleidingsdeskundige, professionals van het Leer- en Expertise Centrum). Meer samen met de student; de student betrekken bij de uitwerking van de verbeteringen uit het plan van aanpak en intensief betrekken bij zijn eigen begeleidingstraject.

Wat we daarnaast zien is hoe hard onze jongeren nodig zijn op de arbeidsmarkt en hoe aantrekkelijk de arbeidsmarkt voor hen is. Mede door toenemende financiële zorgen en problemen besluiten jongeren regelmatig om ongediplomeerd aan het werk te gaan.

De krapte op de arbeidsmarkt leidt tot het dilemma van enerzijds bijdragen aan een vitale arbeidsregio met ongediplomeerde uitstroom tot gevolg en anderzijds jongeren opleiden voor een duurzame plaats op de arbeidsmarkt door studenten te kwalificeren.

Het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en het stimuleren van gekwalificeerde uitstroom van studenten zijn voor onze komende strategische periode en kwaliteitsagenda belangrijke focuspunten.

We gaan de uitdaging aan om, samen met het bedrijfsleven, tot oplossingen te komen. Leidend is het gedeelde belang dat voor een duurzaam vitale regio het toerusten van jongeren en ouderen met een (start)kwalificatie noodzakelijk is. Het ontwikkelen en aanbieden van BBL-trajecten biedt daartoe kansen.

De achterliggende periode van uitvoer van onze kwaliteitsagenda heeft ons geleerd dat door het opzoeken van samenwerking met vele en diverse regionale stakeholders en het in dialoog met elkaar zoeken naar gemeenschappelijke belangen en drijfveren, mooie ontwikkelingen op gang komen en mooie resultaten worden geboekt. Het vraagt vasthoudendheid en een heldere blik op de vitale maatschappelijke en arbeidsmarktregio die we willen zijn. Het is deze ervaring die wij zeker meenemen bij de opzet en uitvoer van onze volgende kwaliteitsagenda.

Co-creatie krijgt steeds meer vorm. Het lukt ons steeds beter om ons onderwijs te ontwikkelen én uit te voeren samen met de beroepspraktijk. Daardoor kunnen onze studenten meer leren in levensechte situaties.”

Inge van Baalen, Hoofd Onderwijs

Onze onderwijsvisie wordt omarmd door de onderwijsteams in de verschillende sectoren. Mooi om te zien dat ze het onderwijs op hun eigen manier in hun eigen tempo ontwikkelen: daar biedt onze visie ook de ruimte voor.”

Martha Hevink, directeur Strategie & Onderwijs

We hebben afgelopen jaar écht een slag gemaakt om de begeleiding van studenten te verbeteren, maar dit blijft aandacht vragen. We zien dat veel jongeren het door allerlei oorzaken lastig hebben en willen ervoor zorgen dat het vangnet beter werkt als dat nodig is.”

Els Jongeling, Kwaliteitsmanager